Binnenkort zijn het weer examens, en te veel studenten zullen opnieuw onterecht punten verliezen. Niet omdat ze te weinig gestudeerd hebben of de leerstof niet kennen – al zijn die er natuurlijk ook – maar vooral omdat hun emoties, hun stress en examenangst, het van hen overneemt op de verkeerde momenten.

Stress en angst komen niet zo maar. Het klinkt misschien wat raar, maar je moet best wel moeite doen opdat je voldoende stress en angst zou hebben op een examen. Meestal zijn stress en angst gevoelens die je over een tijdsperiode moet opbouwen, dus moet je er ook op tijd aan beginnen. Met andere woorden, de negatieve gevoelens hebben niet alleen een negatieve invloed op het afleggen van het examen, ze beïnvloeden ook het studeren zelf. Hoewel iedereen de stress oproept op zijn of haar eigen manier, zijn er vaak wel een aantal vaste patronen.

Herinneringen aan vroeger falen

Jij legde vroeger een hopeloos examen af, en jij voelde je daar toen heel slecht bij.  De herinnering hieraan is nu een uitstekende manier om opnieuw stress en angst te ervaren voor jouw volgende examen. Je speelt in jouw hoofd keer op keer de film af van wat er toen is misgelopen, alsof het elke dag nog opnieuw gebeurt. Misschien hoor je ook nog flarden zinnen die anderen met de nodige dramatiek toen tegen jou zeiden. Bovendien zijn familieleden er vaak als de kippen bij om jou aan die vroegere negatieve ervaring te herinneren onder het mom van jou te willen motiveren. Door die film en woorden voldoende te herhalen, roep je terug de negatieve gevoelens op die erbij hoorden.

Beelden van black outs

Een variatie op de vorige methode is de herinnering aan een vroegere black-out op het examen. Dit werkt als een soort onbewust leren. Door in detail te denken aan jouw vorige black-out ben jij jezelf aan het trainen voor een volgende black-out. Voeg hierbij een contraproductieve conversatie met jezelf zoals: “Ik mag dit niet vergeten!” en je zit gebeiteld voor een volgende black-out.

Angst voor 'de prof'

Soms kan een lesgever zo imponeren dat het jou angst inboezemt. Telkens jij aan het examen denkt, zie jij in jouw gedachten een al dan niet realistisch beeld van deze prof opduiken. Dit is vooral zeer doelmatig om jou te doen trillen op jouw benen voor een mondeling examen.

Zelfkritiek zoals “Ik ga het niet kunnen”

Onder het motto ‘als niemand anders mij afbreekt, dan doe ik het zelf wel’ breng jij gedachten van zelfkritiek in jouw hoofd: “ik ga dit nooit kunnen” of “dit zal ik nooit kunnen onthouden” of “ik hoop dat ze dat niet zullen vragen”. We hebben dagelijks duizenden conversaties met onszelf, in stilte, in ons hoofd. Sommige zijn heel nuttig, maar jezelf afbreken is meestal echt niet behulpzaam. We zijn immers zeer gevoelig voor dat stemmetje in ons hoofd. Vandaar de stress of angst!

Hoe stop je dit?

Als ik jouw kamer vol hang met lelijke schilderijen, ga je die dan laten hangen? Waarom zou je dan al die onproductieve en storende gedachten in jouw hoofd laten? Deze drie tips geven jou de mogelijkheid om de binnenhuisdecoratie van uw gedachten aan te passen en bij te sturen. Het zijn geen oplossingen voor onbestaande problemen, het zijn gemakkelijke manieren die al velen hielpen om op een andere manier over hun ingebeelde obstakels na te denken.

Tip 1: Neem afstand

In plaats van een herinnering aan een slecht examen of black-out te herbeleven, bekijk je de herinnering alsof je gefilmd werd door een camera. Die film moet starten op een moment dat alles nog goed was (positieve emoties), en moet lopen tot het eerste moment na het examen dat alles terug goed was (positieve emoties). Dit betekent dat jij jezelf ziet meespelen in de film. Dat zal het gevoel verminderen, want je speelt niet meer actief mee in de film, je bent immers toeschouwer geworden. Je verandert eigenlijk de manier waarop je denkt over een vroegere gebeurtenis. Als je echt avontuurlijk bent, kun je de film in jouw hoofd ook een paar keer achterstevoren bekijken, met circusmuziek op de achtergrond. Altijd heel grappig om jezelf achteruit te zien lopen, de pen terug in de inkt te zien kruipen en jouw woorden achterstevoren te horen.

Tip 2: Send in the clowns!

Het beeld van die prof die jou angst inboezemt staat op 'jouw televisie' in jouw hoofd. Je kan er dus mee doen wat je wil! Geef ze in jouw verbeelding een clownsneus. Voeg er nog twee Mickey Mouse oren aan toe. Schmink ze op een onzinnige manier. En wanneer je ze hoort spreken, laat ze lispelen of geef ze een grappige stem. Het zal zeer moeilijk worden om ze nog serieus te nemen, laat staan jouw stress te geven.

Tip 3: Een betere stemming door een andere stem

Wist jij dat je controle hebt over die zelfkritiek? Hier zit het geheim: ‘het is niet belangrijk WAT je tegen jezelf zegt, het is HOE je het tegen jezelf zegt’. Dus, experimenteer met die negatieve zelfkritiek door die stem in jouw hoofd te veranderen en te zien wat meer of minder effect heeft: maak de stem luider, dan stiller, laat ze fluisteren, plaats ze dichter in afstand, plaats ze verderaf, maak de stem sneller, dan trager, verander de intonatie in die stem in die van Samson, Mickey Mouse of de zwoele stem van James Bond. Sommige veranderingen in de stem zullen negatieve impact hebben, andere een positieve impact. Zoek en experimenteer tot je een zeer grappige versie van jouw zelfkritiek vindt.

Doe er iets aan!

Als je ooit bij ons, Braindrums, NLP leerde, dan was dit artikel een kleine herinnering en weet jij nu wat je kunt doen om een student in jouw omgeving te helpen en te ondersteunen! De resultaten kunnen zo veel beter zijn met een beetje ondersteuning. Anderen die van hun examenstress af willen of al wie meer info wil, kunnen me steeds contacteren via mail.

Een essentieel stuk informatie ontbreekt bij de zoektocht naar het verdwenen vliegtuig, zodat men zelfs geen idee heeft van waar men moet zoeken. Op het moment van dit schrijven is het al meer dan 2 maanden geleden dat een Boeing 777 verdween, en we weten nog steeds niet waar het vliegtuig zich bevindt. Informatie of gebrek eraan kan een serieuze barrière vormen om onze doelen te bereiken!

Te weinig informatie
Iedereen heeft wel eens gehoord van het verhaal van Romeo en Julia geschreven door William Shakespeare. Op een cruciaal moment in het verhaal neemt Julia een vergif dat haar voor 42 uren in een diepe coma zal plaatsen, waardoor het voor de buitenwereld lijkt dat ze dood is. Helaas bereikt deze boodschap Romeo niet, en denkt hij dat Julia echt dood is. Door dit gebrek aan essentiële informatie pleegt Romeo zelfmoord.

Te veel informatie
Te veel informatie kan ook een obstakel zijn, zoals dit verhaal (bron: Ackoff & Rovin) aantoont. Tijdens WO-II kwam het Pentagon erachter dat de Duitsers snel en gemakkelijk toegang kregen tot zelfs (en vooral) de meest geheime documenten. Het was duidelijk dat de classificatie van geheimhouding ervoor zorgde dat de Duitsers precies wisten welk document ze wilden. De Army Operations Research Group van de John Hopkins Universiteit werd gevraagd om een oplossing te vinden. De voorgestelde oplossing was eenvoudig. Beëindig alle vormen van classificatie van documenten en stuur de vijand een kopij van elk document dat in het Pentagon aangemaakt wordt. Tegen de tijd dat de Duitsers zich een weg gevonden zouden hebben doorheen de massa documenten, zouden de meest belangrijke documenten al lang niet meer belangrijk zijn. Hoewel zeer creatief, werd het voorstel nooit aangenomen.

Zowel te weinig als te veel informatie kunnen een belangrijk obstakel vormen. Er is nog een erger obstakel omtrent informatie mogelijk: namelijk doen alsof je de informatie hebt die je niet hebt! De online wereld loopt reeds vol met ongeïnformeerde opinie ...

Hoe pak je dit obstakel nu aan?
 “Jouw brein houdt van wat hetzelfde is, maar leert uit wat verschillend is.”
John La Valle

Stap 1: Ik weet het niet ...
Laten we ervan uit gaan dat het obstakel een gebrek aan informatie is. Dan is de eerste stap durven toegeven dat je het nu nog niet weet. Onkunde niet toegeven is een beetje zoals je huis opruimen door over alle rommel lakens te leggen. Tijdelijk kan het er OK uit zien, maar de rommel blijft.

Stap 2: Ik weet het niet ... laten we eens kijken.
De volgende stap is nieuwsgierigheid! Nieuwsgierigheid is geen vaardigheid, het is een emotie die jou kan vooruit drijven om informatie te gaan verzamelen. Die nieuwsgierigheid kan aanstekelijk werken. Wil je weten hoe? ... Dat is mijn geheim!

Stap 3: Zelf informatie verzamelen
Vooraleer je het internet plat surft of 15 boeken op amazon.com koopt ... informatie verzamelen is een persoonlijkheidstrekje (in NLP-taal: een meta-programma)! Niet iedereen heeft evenveel informatie nodig om aan iets te kunnen beginnen. Aan de ene zijde van het spectrum is de minste informatie al voldoende voor de wildste ideeën (in MBTI termen: “iNtuitive”). Aan de andere zijde van het spectrum is alle informatie misschien genoeg om een eerste kleine stap te zetten die we al honderden keren genomen hebben in het verleden (in MBTI termen: “Sensing”).

Een nuttige tussenstap is het gebruik van enkele creativiteitstechnieken en het maken van een mindmap om een informatiezoektocht voor te bereiden. Zijn er alternatieve woorden waarop je kunt zoeken? Hoe hoog in de hiërarchie of hoe gedetailleerd (overzicht versus detail) wil je zoeken? Wat zijn alle factoren die een rol spelen? Hoe zou de informatie die je zoekt eruit kunnen zien (in termen van vorm, niet van inhoud)? Welk kanaal (internet, boeken, ...)? Mindmaps zijn trouwens ook nuttige instrumenten om jouw weg te banen door een teveel aan informatie!

Stap 4: Zoek experten
We vergeten soms dat er een massa experten beschikbaar zijn om ons te helpen. Deze zijn er zowel in het “echte” leven rondom ons, al dan niet verbonden aan verschillende organisaties, als in de virtuele wereld waar we vragen kunnen stellen op platformen zoals Quora.com. Bovendien heeft elk denkbaar probleem tegenwoordig zijn eigen gesubsidieerde organisatie.

Stap 5: Probeer het zelf uit te leggen
Niets toont sneller welke informatie je te kort hebt, dan te proberen de informatie te delen met anderen!

Natuurlijk kun je ons altijd raadplegen wanneer je op zoek ben naar informatie over coaching en NLP! Een mailtje kan vol staan.

In deze reeks van 10 artikels presenteren we de 9 Obstacle Analysis Grid van Michael Neill. Michael Neill beschrijft deze obstakels in zijn boek “You can have what you want”. Zelf werd ik hierin voor het eerst geïntroduceerd in een van mijn eerste NLP opleidingen die toen gegeven werd door Michael, samen met Paul McKenna en Dr. Richard Bandler.

Zo’n 10 jaar geleden werd ik op een avond opgebeld door Nathalie, één van mijn MBA studenten, die toevallig ook een bekende TV journaliste was. Ze kwam dagelijks in het nieuws voor miljoenen mensen en deed massa’s interviews. Voor één van mijn opdrachten moest ze voor een groep van 5 mensen ‘s anderendaags een presentatie geven en ze vertelde me dat ze gek werd van angst. De ervaring van een klein publiek in het echt was voor haar veel schrikwekkender dan miljoenen kijkers achter een beeldscherm!

Verschillende studies tonen aan dat spreken in het openbaar nog steeds de meest voorkomende sociale fobie is (Bruskin & Goldkin 1973; Stein, Walker & Forde, 1996; Furmark, 2002). Bovendien zijn presentaties geweldig tijdsrovend. Uit een onderzoek blijkt dat bijna 10 % van de managers meer dan 20 uur per week besteedt aan het voorbereiden, geven of volgen van presentaties (Ogilvy International Communications).  Volgens datzelfde onderzoek heeft 17 % van deze presentaties weinig tot geen effect, met andere woorden pure verkwisting.

Hoe zorg je er nu voor dat jouw boodschap overkomt?

De emotie van de spreker is belangrijk. Immers, hoe je je voelt is hoe je communiceert. Verstijven van angst zal ons blokkeren, of wanneer we presenteren met een gevoel van twijfel, zullen we ons publiek niet kunnen overtuigen.

De vaardigheden van de spreker hebben een impact op de aandacht van het publiek. Hoeveel keer werd onze aandacht niet afgeleid door een monotone intonatie, een verkeerd gebaar of een bepaalde manier van uitdrukken.

De structuur van de boodschap bepaalt wat er wel of niet blijft hangen. Een boodschap zonder verhaal is vaak onsamenhangend. Het is de boodschap die ons inspireert tot actie.

Ons coaching programma, “Spreken in het openbaar”, is hierop afgesteld. Het traject bestaat uit 3 delen. Elke stap bestaat uit een aantal sessies, en richt de aandacht op een specifieke succesfactor:

Deel 1: Mentaal sterk
Deel 2: De aandacht van jouw publiek
Deel 3: Jouw boodschap brengen

Het programma combineert onze jarenlange ervaring als spreker op conferenties en als trainer, met de jaren ervaring die we als coach opgedaan hebben en de vele managers, directeurs, advocaten, politici en anderen die we begeleid hebben tijdens de voorbereiding van hun talrijke presentaties, voordrachten en zelfs pleidooien.

Sinds dat telefoontje aan het begin van dit artikel is er veel gebeurd. Een fobie voor publiek spreken overwin je vaak in minder dan een uur tijd, zelfs al loop je met die fobie rond sinds die ellendige spreekbeurt in het 5e studiejaar. Je hoeft zelfs niet te weten waar de fobie vandaan komt om ze de baas te kunnen. Dit is geen mirakel. Een fobie is geen ziekte of afwijking, het is enkel een zeer onhandige manier om over iets na te denken met verwoestende paniek tot gevolg. Nathalie is nu ook presentatrice voor zeer grote evenementen, iets wat voorheen onmogelijk zou zijn. Wil je meer weten over dit specifiek coaching programma, stuur ons dan een mailtje.

Hoe groter ons doel, hoe meer we onszelf saboteren.
Al wie wat meer vertrouwd is met hedendaagse literatuur rond persoonlijke ontwikkeling heeft al wel eens de definitie – of bijna mantra –van Tony Robbins gehoord over persoonlijke kracht: “Persoonlijke kracht is het vermogen om actie te ondernemen.” Die persoonlijke kracht krijg je, volgens Tony, in 5 stappen:

1.     Weet wat je wil,
2.     Beslis wat je wil doen,
3.     Volg nauwgezet op of je nog steeds op schema bent,
4.     Pas jouw acties aan waar nodig,
5.     En gebruik iemand die al bereikt heeft wat jij wil, als rolmodel

En toch loopt de wereld nog vol van mensen met beperkt succes en uitstelgedrag, want hier komt de paradox die ooit door Steven Pressfield – auteur van het voortreffelijke boek ‘The Legend of Bagger Vance’ – geformuleerd werd: “Hoe belangrijker een roeping of actie is voor onze persoonlijke ontwikkeling, hoe meer weerstand we zullen voelen bij het nastreven ervan.”

Wat jou ook tegen houdt, je kunt het altijd terugbrengen naar 9 categorieën.
Wat jou ook stopt in jouw streven naar wie je wil zijn, wat je wil doen of wat je wil hebben, jouw obstakels kun je, volgens Michael Neill – een van mijn eerste NLP trainers –, steeds terug brengen naar 9 categorieën:

Informatie: “Ik weet niet wat ik moet doen.”
Vaardigheid: “Ik wel wat ik moet doen, maar ik weet niet hoe ik dit moet doen.”
Overtuiging: “Dit is onmogelijk.” “Anderen kunnen dit misschien, maar wij kunnen dit niet.” “Ik geloof niet dat dit kan.”
Welzijn: “Dit zal mij veel te veel stress bezorgen.” “Ik heb hier de energie niet voor.”
Anderen: “Mijn baas/partner/kinderen/verkopers/ingenieurs ... doen niet wat ze moeten doen.” “Dit hangt niet van mij af, anderen staan in mijn weg.”
Motivatie: “Ik kan er moeilijk aan beginnen.” “Het kan me eigenlijk niet zoveel schelen.”
Tijd: “Ik zou wel willen, maar ik heb er geen tijd voor.”
Geld: “Ik heb daar niet genoeg geld voor.”
Angst: “Ik durf niet.” “Ik word gek van angst als ik nog maar eraan denk.”

Misschien herken je hierin al een aantal ‘obstakels’ voor jezelf of ‘excuses’ van iemand anders. Waarschijnlijk kun je voor jezelf redelijk gemakkelijk aangeven welke van deze 9 categorieën jouw sterktes zijn en welke jouw zwaktes. En dit brengt ons naar de definitie door Dr. Richard Bandler van persoonlijke kracht: “Weten wat je goed doet, en wat je niet zo goed doet, zodat je weet wat jou te doen staat.”

In de komende weken gaan we dieper in op elk van de 9 categorieën.

De komende weken willen we jou laten kennis maken met elk van deze 9 obstakels op verschillende manieren:

1.     Verhalen waarin obstakels overwonnen werden
2.     Manieren waarop je deze situatie voor jezelf kunt herkennen
3.     Tips om de verschillende obstakels te overwinnen
4.     Instrumenten en technieken om jouw ten opzichte van elk obstakel sterker te maken.

Mis dit niet!
Schrijf in op onze nieuwsbrief zodat je geen enkel artikel mist en kom naar ons gratis Life Coaching seminarie.