De media staan bol van artikels over burn-out. En hoewel velen onder ons zich dagelijks blootstellen aan hoge dosissen van stress, zijn sommigen door hun persoonlijkheid meer gevoelig aan burn-out dan anderen. Wat maakt het verschil?
De term burn-out werd in 1974 bedacht om de reacties van chronische stress bij werknemers te beschrijven. Stress is onze standaardreactie op extern gevaar, en vindt zijn oorsprong in onze aanpak om te overleven in een wereld van roofdieren. We maken adrenaline aan, onderdrukken onze cognitieve processen, zodat al onze energie gebruikt kan worden om te vechten of om te vluchten. Wanneer je een tijd lang op een constante manier adrenaline aanmaakt, dan vervangt het lichaam de adrenaline door het hormoon cortisol. Dit hormoon zorgt ervoor dat ons verlies van energie gecompenseerd wordt, maar onderdrukt ook ons immuunsysteem. Eenmaal het immuunsysteem voldoende lang ondermijnd wordt, dan is de minste aanleiding voldoende voor een “crash” en komen we dus in een burn-out terecht. De lange tijd die iemand nodig heeft om te recupereren van een burn-out heeft niets met de stress op zich te maken. Het is immers het immuunsysteem dat zo lang – soms meerdere jaren – nodig heeft om terug op peil te komen, onder andere door rust. Vandaar dat iemand die al een tijdje thuis zit met een burn-out, perfect gelukkig en stressvrij kan zijn, maar toch de energie mist om te gaan werken. Het is duidelijk dat om tot een burn-out te komen je een zeer hoge dosis stress nodig hebt over een voldoende lange tijdsperiode. Dit betekent dat je in jouw persoonlijkheid bepaalde voorkeuren hebt die ervoor zorgen dat je in jouw perceptie deze stress gedurende een lange periode moet ondergaan, dat je in jouw ogen geen keuze hebt. Terwijl iemand met andere persoonlijke voorkeuren in zijn of haar perceptie de keuze heeft om aan deze stress te kunnen ontsnappen, en dat vaak ook doet. Hier zijn enkele van deze belangrijke voorkeuren – in NLP noemen we ze meta-programma’s – die een grote invloed hebben op de gevoeligheid voor burn-out. Deze voorkeuren zijn contextueel, dit betekent dat je deze voorkeur in jouw werkomgeving wel kunt hebben, maar misschien niet in jouw relaties. Een eerste voorkeur is dat je alles graag hetzelfde hebt. Je wil graag in dezelfde job blijven, bij dezelfde werkgever, in dezelfde functie. Sommigen gaan hier heel ver in: dezelfde weg naar het werk, dezelfde parking, … Als dit niet jouw voorkeur zou zijn, dan was je al lang van job veranderd, maar dat kan in jouw perceptie natuurlijk niet. Een tweede voorkeur is dat je steeds naar externe bevestiging zoekt voor jouw werk. Je weet graag of je een taak naar behoren hebt verricht, en daarvoor ga je steeds te rade bij collega’s, jouw baas, klanten … anderen in het algemeen. Je vindt het moeilijk om zelf te oordelen of je een goede job doet. Dit is vooral moeilijk wanneer deze bevestiging niet komt, bijvoorbeeld omdat je baas het zelf ook moeilijk heeft of omdat de uitvoering van een taak te lang aansleept. Een derde voorkeur is om jezelf steeds maar weer in de schoenen van anderen te plaatsen: “Wat zullen de collega’s zeggen? Als ik mezelf ziek meld, dan zal iemand anders mijn taak moeten overnemen, dus zal ik maar blijven door doen.” Wat kan jij zelf doen om jezelf beter te beschermen? Vergroot jouw mentale weerbaarheid. Dit kan je leren door er zelf boeken over te lezen (bvb van Stephen Covey of Wayne Dyer), of door een NLP training te volgen. Leer minstens om te ontspannen. Start met sporten. Dit hoeft niet indrukwekkend te zijn, dagelijks 20 minuten wandelen kan al voldoende zijn. Vanzelfsprekend ga je hiervoor eerst bij een arts te rade. Vergroot de flexibiliteit van jouw lichaam, bijvoorbeeld door het beoefenen van yoga of pilates. Let op jouw voeding en drink voldoende water. Neem een hobby waaraan je wekelijks tijd spendeert, en waarin jouw persoonlijke expressie belangrijk is: knutselen, tekenen, schilderen, leer een muziekinstrument, speel toneel in een amateurgezelschap, … Hoe kunnen wij als coach jou nu helpen bij stress en burn-out:
Meer weten? Kom naar een van onze gratis Life Coaching Seminars.
1 Comment
Evi
6/7/2016 03:28:47 am
Beste Marc, allereerst bedankt voor de leerrijke avond gisteren. Vandaag bovenstaande blog over de burnout gelezen en héél herkenbaar.. zowel de problematiek over de persoonlijke voorkeuren als de aanbevelingen tot herstel. De aanbevolen lectuur ga ik zeker nog ter harte nemen, hopelijk met een positieve 'shift' in mijn brein tot gevolg 😉. Nogmaals dank voor de aangename avond!
Reply
Leave a Reply. |
AuteurMarc Innegraeve is coach, trainer en change manager.
Archives
November 2016
Categories
All
|